آشپزخانه و چربی تولیدی از آشپزخانه

فاضلاب تولید شده در آشپزخانه ها بخصوص آشپزخانه صنعتی از طریق راههای مختلفی تولید می‌شود که عبارتند از سینک‌ آماده‌ سازی، سینک‌ شستشوی ظروف، ماشین‌ ظرفشویی، بخش آبکشی  حبوبات و برنج، کفشوی‌ آشپزخانه و کانترهای سرو غذا؛

این فاضلاب بطور عمده حاوی روغن، چربی و پسمانده انواع غذا بوده و در گروه فاضلاب‌های انسانی چرب قرار می‌گیرد. این نوع فاضلاب ها در صورت ورود به چاه، در انتهای آن رسوب کرده و عمل تخلیه چاه و لایروبی چاه را با مشکلات عدیده ای روبرو می کنند. هنگام تخلیه چاه این چربی ها در پمپ های تخلیه چاه رسوب کرده و عمل تخلیه چاه را مختل می کند.

در برخی موارد غلظت آلاینده‌های ذکر شده به قدری بالاست که استفاده از یک واحد چربی گیر جهت جلوگیری از ایجاد مشکلات بیشتر مانند آلودگی محیط زیست، گرفتگی چاه و انسداد آن ضروری میگردد. این نوع چربی ها نیز مشکلی جدی در تخلیه چاه های فاضلاب هستند.

با توجه به چرب بودن فاضلاب و همچنین رسوب چربی ها در جداره‌ ی لوله و تنگ‌ تر شدن مسیر لوله ی فاضلاب پس از گذشت چندین سال از زمان بهره‌ برداری و همچنین وجود پسماندهای مواد غذایی در فاضلاب آشپزخانه، توصیه می‌شود قطر لوله‌های فاضلاب، بیشتر از اندازه معمول باشد تا در خروج فاضلات از لوله مشکلی به وجود نیاید و روغن و چربی سبب انسداد لوله فاضلاب نشود.

در صورت وجود زیرساخت لازم برای استفاده از شبکه سراسری جمع‌ آوری فاضلاب می‌بایست لوله اصلی خروجی فاضلاب آشپزخانه به شبکه فاضلاب متصل گردد. در غیر این صورت با مشکل تخلیه چاه و لایروبی چاه رو برو خواهد بود.

ولی در هر صورت لوله اصلی خروجی فاضلاب از آشپزخانه‌های صنعتی (مجتمع های مسکونی، دانشگاه ها، بیمارستان‌ها، هتل‌ها، رستوران‌ها و...) قبل از اتصال به شبکه سراسری جمع‌آوری فاضلاب شهری، دفع و یا تصفیه فاضلاب باید وارد سیستم چربی گیر (Grease Trap) جهت جداسازی چربی های فاضلاب گردد.

این روش چربی گیری نوعی روش فیزیکی تصفیه فاضلاب است که در طی انجام آن نیاز به هیچ گونه تجهیزات الکترومکانیکالی نبوده و از لحاظ هزینه ساخت و نگهداری کاملا مقرون به صرفه است.

از آنجا که وزن مخصوص یا همان چگالی روغن و چربی‌ کمتر از آب و فاضلاب است(در حدود ۰/۹​ گرم بر سانتیمتر مکعب) این ذرات روی سطح آب فاضلاب شناور باقی می مانند. بنابراین چربی گیرها با توجه به همین اصل ساده و در عین حال کلیدی طراحی و ساخته می‌شوند.

جهت انجام این فرایند چربی گیری تنها لازم است که یک محیط بدون اغتشاش و آرام برای فاضلاب فراهم شود.

روش‌های مختلفی جهت حذف روغن و چربی از فاضلاب و پساب پیشنهاد می‌شود، که اقتصادی‌ ترین روش، استفاده از روش ثقلی است که به سبب هزینه کم و کارایی روش شناورسازی ثقلی، امروزه در اغلب موارد از این روش برای حذف چربی و روغن‌ از فاضلاب استفاده می‌شود.

فاضلاب خروجی از ساختمان از طریق لوله فاضلاب وارد چربی گیر شده و پس از رد شدن از آشغال‌گیر تمام عوامل ریز و درشت از آن جدا شده و سپس توسط مکانیزمی وارد سیستم چربی گیر شده و در آن از سرعت فاضلاب حاوی روغن کاسته می‌شود.

چربی‌های درون فاضلاب به صورت لایه‌ای ورقه‌ای روی سطح آب به صورت شناور باقی مانده و پساب بدون روغن از قسمت خروجی از سیستم خارج شده و وارد فرآیندهای تصفیه فاضلاب می‌شود.

پسماندهای چرب به فاضلاب تخلیه نشود

بیان اینکه یکی از راه‌های جلوگیری از ورود چربی به فاضلاب عدم تخلیه پسماندهای چرب غذایی است،این امر تا حدودی می‌تواند از صدمات چربی به شبکه‌های فاضلاب و یا ورود انواع روغن‌ها به درون شبکه سراسری فاضلاب جلوگیری کند.

تأکید به اینکه باید به جای تخلیه چربی و روغن در سینک ظرفشویی، آن را داخل کیسه زباله ریخته و به صورت جداگانه دفع کرد،برای آشپزخانه‌های بزرگ باید حتماً از چربی گیر در خروجی کانال فاضلاب ساختمان استفاده کرده و بسته به ظرفیت آن هر چند وقت یک بار بازدید و چربی‌ها را تخلیه کرد.

با روش فوق هم شبکه فاضلاب و هم خود شهروندان از صدمات ناشی از پس زدگی فاضلاب ایمن می‌ماند.

با این تفاسیر جلوگیری از ورود روغن و چربی‌ها به شبکه سراسری فاضلاب یک اصل مهم است که باید همه آشپزخانه‌های صنعتی ضمن توجه به این مهم به آن عمل کنند.

با توجه به اینکه با احداث تصفیه‌خانه فاضلاب از این پس فاضلاب‌ها نیز با تصفیه در امور صنعتی و کشاورزی مصرف می‌شوند، باید از ورود چربی‌ها و روغن‌ها که به سختی از آب جدا می‌شوند، جلوگیری کرد.